Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )
Arnavèu-blanc(-de-Barbarìo)
Lycium barbarum
Solanaceae
Autre noum : Bouissoun-blanc.
Nom en français : Lyciet commun.
Descripcioun :L'óurigino éuroupenco d'aquest arnavèu-blanc èi discutido. Sèmblo pèr la maje part planta. Es un aubret que fai de flour vióuleto sus de ramo retoumbanto e espinouso. Lycium europaeum a de flour palinouso e d'espinasso alor que Lycium chinense fai de flour mai larjo e porto ges d'espino.
Usanço :Emai li fueio e li fru sarien manjadis (F. Couplan, op.cit. p. ) cue, soun subretout li fru que soun utilisa en medecino tradiciounalo chinese emé lou noum de "goji". Soun proun anti-óussidant e manja pèr faire dura d'alòngui la vido (paradis terrestre di taouïste). Èi vertuous contre un fube de malautié : anti-cancerous, bon pèr lou cor, contro l'ipertesuro, l'iperglicemìo, lis artèri tapado...
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lycium
Famiho : Solanaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Abriéu à setèmbre
Liò : Sebisso
- Bartas
- Baragno
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Lycium barbarum L., 1753